Tại sao quyền riêng tư của stablecoin đang trở thành “tử huyệt” với tổ chức?
Khi các tổ chức tài chính ngày càng dùng nhiều crypto – đặc biệt là stablecoin – để thanh toán, quản lý thanh khoản và vận hành chiến lược giao dịch, một vấn đề bắt đầu lộ rõ:
Mọi thứ đang… quá minh bạch.
Trên blockchain, gần như toàn bộ dòng tiền đều có thể bị soi theo thời gian thực. Điều đó tốt cho tính minh bạch và giám sát rủi ro hệ thống, nhưng lại là “cơn ác mộng” với những tổ chức cần bảo mật chiến lược, đối tác, và cấu trúc danh mục.
Một báo cáo mang tên “Privacy Gap Report” của Aleo – blockchain layer-1 sử dụng zero-knowledge proofs (ZKPs) – đã chỉ ra rất rõ khoảng trống này và cảnh báo: thiếu quyền riêng tư trong giao dịch stablecoin của tổ chức đang trở thành điểm yếu nghiêm trọng của cả hệ sinh thái.
1. Stablecoin bùng nổ, nhưng… đi kèm một “điểm mù” lớn
Theo dữ liệu Aleo ghi nhận:
Khối lượng giao dịch stablecoin trong tháng trước gần chạm 1,25 nghìn tỷ USD.
Dòng tiền từ các đơn vị lưu ký (custodian) tăng 256% so với cùng kỳ năm trước.
Hai cái tên Copper và Ceffu chiếm tới 75,7% tổng dòng chảy, xử lý lần lượt 107,85 tỷ USD và 106,47 tỷ USD.
Các đơn vị market making gắn nhãn như Wintermute xử lý trung bình 50,8 tỷ USD mỗi tháng trong 24 tháng qua.
Riêng tháng trước, dòng tiền tổ chức gắn nhãn đạt 68,94 tỷ USD, trong đó Wintermute chiếm 67,2%, tương đương khoảng 73.000 giao dịch mỗi ngày.
Tức là: tổ chức đã thực sự “sống” bằng stablecoin. Nhưng vấn đề nằm ở chỗ:
Trong tổng ~1,25 nghìn tỷ USD dòng tiền tổ chức, chỉ khoảng 0,0013% (tức ~624,4 triệu USD) là sử dụng bất kỳ hình thức thanh toán có quyền riêng tư nào.
Nói cách khác, gần như toàn bộ giao dịch giá trị lớn của tổ chức đang diễn ra trên “mạng mở”, phơi bày chiến lược và dòng vốn gần như trần trụi trước mắt bất cứ ai đủ kỹ năng phân tích on-chain.
2. Hệ quả: đối thủ có thể “đọc vị” tổ chức qua on-chain
Việc phần lớn giao dịch stablecoin của tổ chức diễn ra trên các mạng như Ethereum – vốn cực kỳ dễ quan sát – khiến mọi hành vi đều có thể bị:
Theo dõi dòng tiền, cấu trúc thanh khoản, mạng lưới đối tác
Giám sát tồn kho của market maker, cách xoay vòng vốn với khách hàng
Phân tích lịch tái cân bằng danh mục, suy ra chiến lược quản trị rủi ro
Aleo ước tính, có ít nhất 9 triệu địa chỉ USDC đang chịu mức phơi nhiễm cao về mặt dữ liệu on-chain.
Ngay cả các giao dịch liên quan đến cơ quan công quyền cũng không hề được “che chắn”:
Một giao dịch thực thi pháp luật của Mỹ trị giá 225,5 triệu USD được ghi nhận vào tháng 6/2025
Ít nhất 320 triệu USD giao dịch của các cơ quan chính phủ trong tháng đó đều hoàn toàn công khai trên chuỗi
Ở mảng OTC, nơi lẽ ra phải là “phòng kín” cho giao dịch block-size, dữ liệu vẫn bị lộ lên chuỗi, cho phép người khác:
Suy ra mức giá khớp lớn (price discovery)
Tận dụng chênh lệch để front-run, tạo áp lực bất lợi cho chính các tổ chức tham gia
Thông điệp của Aleo rất thẳng:
“Không có hạ tầng riêng tư, việc tổ chức tham gia on-chain không làm giảm mà còn làm tăng mức độ phơi nhiễm.”
3. Vì sao quyền riêng tư không chỉ là “tiện ích cộng thêm”?
Với nhà đầu tư cá nhân, việc bị người khác nhìn thấy ví on-chain đôi khi chỉ là vấn đề khó chịu.
Nhưng với tổ chức, đó là:
Rủi ro cạnh tranh: đối thủ có thể suy ra chiến lược phòng hộ, mức độ rủi ro chấp nhận, thậm chí cả các mối quan hệ đối tác quan trọng.
Rủi ro thị trường: các bàn prop, HFT, hay các quỹ lớn khác có thể “đi trước một bước” dựa trên dữ liệu on-chain, gây bất lợi về giá.
Rủi ro pháp lý & thương hiệu: các giao dịch nhạy cảm (M&A, tái cấu trúc, tài trợ, thế chấp tài sản…) bị soi quá kỹ có thể tạo ra áp lực lên giá cổ phiếu, trái phiếu hoặc token liên quan.
Đó là lý do tại sao quyền riêng tư trong thanh toán stablecoin đang dần được xem như một tầng hạ tầng bắt buộc nếu tổ chức muốn hoạt động on-chain một cách an toàn, thay vì chỉ là “option” cho những ai quá khó tính.
4. Hướng đi: ZK, hạ tầng riêng tư và bước chuyển 2–5% dòng tiền
Aleo – với bản chất là một layer-1 dùng ZKPs – đặt cược rằng:
Tương lai sẽ xuất hiện các giải pháp thanh toán riêng tư nhưng vẫn tuân thủ quy định,
Cho phép tổ chức ẩn chi tiết nhạy cảm, nhưng vẫn đáp ứng được yêu cầu KYC, AML, báo cáo và kiểm toán.
Theo ước tính của đội ngũ Aleo, chỉ cần 2–5% dòng tiền stablecoin chuyển sang các cơ chế thanh toán có quyền riêng tư, con số này đã tương đương 1–2,5 tỷ USD luân chuyển qua hạ tầng mới.
Đây là:
Một cơ hội lớn cho các dự án hạ tầng ZK, ví private, giải pháp thanh toán tổ chức
Một tín hiệu quan trọng cho nhà đầu tư crypto: đường đua stablecoin trong giai đoạn tới không chỉ là “ai lớn hơn”, mà còn là ai cung cấp được lớp privacy an toàn, compliant và thân thiện với tổ chức.
⛔ Disclaimer:
Bài viết chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin phân tích, không phải lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư cần tự đánh giá rủi ro và chiến lược cá nhân trước khi ra quyết định.
